Nieuwjaarstoespraak burgemeester Han van Midden

Schrikken

Laat ik beginnen met u een bijzonder welkom en een gelukkig nieuwjaar te wensen. Het vorige jaar kende mooie, maar ook vele pittige momenten. Gelukkig kunnen we door de scheiding van de jaargrens vooruitkijken naar 2024. En er is een extra reden om 2024 te begroeten. Het is namelijk een schrikkeljaar. Dat betekent dat we in 2024 een dag extra hebben om Roosendaal nog leuker, mooier leefbaarder en veiliger te maken.

Bovendien zit in het woord schrikkel een aansporing verstopt. Het is afgeleid van het werkwoord schrikken, dat vroeger een andere betekenis had dan 'plotselinge angst ervaren'. De oudste betekenis van 'schrikken' is 'een grote stap of sprong maken.' Als dat het vooruitzicht voor Roosendaal is, krijg ik extra zin in 2024. U hopelijk ook.

Schrikkeljaren hebben mij altijd mateloos geboeid, ze zijn nodig om de astronomische correctheid van ons zonnestelsel te kunnen blijven garanderen zodat we niet over 600 jaar opeens zomer hebben in januari en de winter in juni. Nu zie ik u denken… hebben we dat niet al op dit moment? Klimaatverandering is door niemand meer te ontkennen en zij die het ontkennen, zeggen dat er 1000 jaar geleden ook grote klimaatschommelingen waren. Ja, dat klopt, klimaatverandering is verandering van een patroon in het klimaat. En dat gebeurt eens in de zoveel millennia. De grote vraag en uitdaging is of en hoe wij onze invloed als mensheid op het klimaat kunnen stoppen.

Maar ik sta hier niet als weerman en zeker niet om een politieke opinie over klimaat en de oplossingen daarvoor aan te dragen. Ik wil het eigenlijk met u hebben over een andere vorm van klimaatverandering, de maatschappelijke klimaatverandering. Ook die vorm van klimaatverandering geeft ons als samenleving grote gevoelens van koude of warmte. Om u te illustreren wat ik bedoel, stel ik voor dat we wat interactie in deze nieuwjaarstoespraak te brengen, want ik dacht zo voor mijn laatste nieuwjaarstoespraak u ook te betrekken. Is veel leuker toch dan zo’n orerende burgemeester. Vindt u niet?

U ziet hier op het scherm naast mij een grote QR code en ik zou u willen uitnodigen om allemaal even mee te doen. U kunt ook inloggen via de website menti.com met de volgende code: XXXXX

Kijk het gaat goed met inloggen.

Ik wil u vragen even allemaal uw ogen dicht te doen en na te denken over de landelijke media van het afgelopen jaar en dan vervolgens uw ogen weer open te doen en de volgende stellingen met mij te doorlopen:

Als ik aan het woord Cobra denk, dan ik denk ik aan:

Als ik aan het woord wapen denk, dan ik denk ik aan:

Wat u hier ziet, is wat ik noem maatschappelijke klimaatverandering. Want een Cobra is natuurlijk gewoon een bijzondere slang en had ik u deze vraag 20 jaar geleden gesteld had u dat waarschijnlijk voor het overgrote merendeel ook geantwoord.

En hetzelfde geldt voor wapen …dat zou u 20 jaar geleden grotendeels geassocieerd hebben met het beroemde cafe op de Markt.

U ziet het hier gebeuren. Neutrale begrippen worden steeds meer geladen worden door negatieve gedachten, associaties beter gezegd, omdat we dit veel in het nieuws of social media horen en of lezen. Daar zijn de door mij gebruikte woorden nog niets bij als we bedenken dat er zoveel termen zo beladen zijn tegenwoordig. Gevoelens zijn zo snel zo groot dat we niet meer naar elkaar luisteren of erger nog, niet meer willen luisteren. Het leidt tot grote polarisatie in de samenleving. Het leidt tot maatschappelijk ongenoegen en sterk wisselende verkiezingsuitslagen, waar we vervolgens met zijn allen niets van begrijpen. Wat vervolgens weer onbegrijpelijk is.

Woorden doen ertoe, het is een beroemde zin van onze, inmiddels tot nationale probleemoplosser gedoopte, Johan Remkes. En ja, ze doen ertoe, maar tegelijkertijd, is er een woord dat er meer toe doet: relativeren.

Want als we niet meer kunnen relativeren, kunnen we onszelf niet meer troosten in gedachten en onszelf ondergeschikt maken aan iets groters in plaats van het omgekeerde. Laten we die klimaatverandering stoppen want die is wellicht nog wel desastreuzer dan de meteorologische variant.  En de oplossingen daarvoor zijn veel simpeler en oneindig veel goedkoper. Kortom, omhoog die mouwen en aan de slag.

Laten we Roosendaal als uitgangspunt nemen. De stad. Er wordt veel negatief over Roosendaal geschreven, maar laten we nou eens met zijn allen wat positivisme in de ether brengen. Laten we er weer even de smartphone er bij pakken en de volgende vraag beantwoorden:

Welke positieve associatie ziet u bij Roosendaal?

En daar begint ons eigen maatschappelijke klimaatverandering beste mensen. Door te relativeren, door het negatieve positief te maken, door een mening van een ander niet te veroordelen, maar er misschien eens naar te luisteren en een goed gesprek aan te gaan. Want wij mensen wijzen wel naar de politiek waar alles misgaat, maar de ironie is dat de mens in de kern een politiek wezen is. Dat vertelde Aristoteles ons al eeuwen geleden. Oftewel, wat we de politiek verwijten, verwijten we dus eigenlijk onszelf. Ik hoop dat u zichzelf de ruimte gunt om daar wat langer over na te denken.

Alles is relatief en daarmee is elk nadeel een voordeel, om onze eigen Nederlandse, wat zeg ik Amsterdamse Aristoteles in de persoon van Johan Cruijff maar te quoten. Vrijwel elk negatief feit is vaak ook een positief feit. We moeten er alleen ons best voor doen om dat te zien want wij mensen zijn gebouwd om negativiteit eerder te zien dan positiviteit. Daardoor konden we biologisch gezien overleven. Kortom, laten we die slag maken. Laten we elke dag tenminste een negatief feit onderzoeken op de positieve keerzijde. Laten we investeren in die klimaatverandering, nu, morgen en overmorgen.

Want als dat ons dit jaar lukt, dan wordt dit schrikkeljaar echt een schrikkeljaar volgens de oude betekenis, namelijk echt een flinke stap voorwaarts.

Namens het gemeentebestuur van Roosendaal wens ik u een bijzonder gelukkig, succesvol, en positief 2024 toe.

Dank u wel.

Dit brengt mij tot de jaarlijkse uitreiking van de jongerenrozen, maar ik wil u ook graag gelegenheid geven om een korte nieuwjaarswens (maximaal drie woorden) vanuit uzelf aan elkaar in deze ruimte of een ander te delen. Die kunt u nu via mentimeter toevoegen. De woordenwolken worden straks op het grote scherm de rest van de avond getoond zodat u er allen kennis van kan nemen.